درباره ويژگي هاي اخلاقي و رفتاري امام دوازدهم (ع) آن چه از مجموع اخبار و روايات به دست مي ايد اين است که اخلاق وي شبيه به رسول اکرم (ص) است.

خداوند کار او را در شبي سامان مي دهد، در حالي که بر سرش ابري است . در آن شب فرشته اي بانگ مي زند که : اين مهدي خليفه خداست ، از او پيروي کنيد، او زمين را پر از عدل و داد خواهد کرد چنان که پيش از آن از ظلم و ستم پر شده بود. اسلام را آشکار مي کند و ساکنان آسمان و زمين از او خرسند خواهند شد. عيسي بن مريم پشت سر او نماز مي گذارد وي را در کشتن دّجال ياري مي دهد؛ از آن جايي که امام (ع) از سنين کودکي غيبت نمود و مردم مستقيماً با حضرت در تماس نبوده اند ، اخباري که مانند ساير امامان در اخلاق و رفتار آن بزرگوار نقل کرده باشند، در دسترس نيست. هر چند هر چه از اخلاق امامان گفته شود، درباره آن حضرت نيز صادق است.

علم: در روايتي از امام محمد باقر (ع) آمده است : « علم به کتاب خداي متعال و سنّت رسول او در قلب مهدي ما رشد مي کند ؛ همچنان که گياه به بهترين وجه مي رويد پس هر کدام از شما باقي بماند تا او را ديار نمايد، هنگام ديدنش عرضه بدارد : سلام بر شما ؛ اي اهل خانه رحمت و نبوت و معدن علم و جايگاه رسالت.))

عدالت: بارزترين صفات نيکوي حضرت مهدي (ع) « عدالت)) است.

« اللهم وصل علي امرک القائم المومل و العدل المنتظر))

پروردگارا! درود بفرست بر وي امرت که اميد مردم و عدل منتظر است.

از امام صادق (ع) روايت شده که فرمودند : « قسم به خدا ، عدل او مهدي (ع) داخل خانه هايشان مي شود؛ همچنان که گرما و سرما داخل مي شود.))

آري ، در عصر طلايي حکومت مهدي(ع) هيچ جاي زمين باقي نمي ماند مگر اين که از برکت عدل و احسان او فيض برد و زنده شود.

عبادت : روايتي از امام محمد باقر (ع) آمده است که : حضرت مهدي در روز ظهور به اذن پروردگارا به مسجد الحرام مي رود و پشت به مقام ابراهيم و رو به کعبه مي ايستد و چهار رکعت نماز مي گذارد و سپس اعلام ظهور مي فرمايد

امام کاظم (ع) در ضمن حديثي در وصف آن حضرت مي فرمايد: « بر رنگ گند مگونش ، از بيداري شب ها ، زردي نيز عارض مي شود.))

آرامش و وقار : حارث بن مغيره مي گويد: به امام صادق (ع) عرض کردم که امام با چه نشانه اي  شناخته مي شود فرمود : به آرامش و وقار و ابو جارود مي گويد: به امام باقر (ع) عرض کردم : هنگامي که قائم اهل بيت در گذشت، کسي که پس از اوست به چه وسيله شناخته مي شود که فرمود: « با راهنمايي و کم سخني و وقار و آرامش ؛ و اقرار آل محمد به برتري او ، و از ميان شرق و غرب يعني همه جاي دنيا چيزي از او پرسيده نمي شود، مگر اين که پاسخ مي گويد.))

کمالات : امام مهدي (ع) تمام روزهاي کمال را احاطه کرده و به برترين مراتب جمال و جلال و کمال دست يافته است؛ چنان که امام صادق (ع) مي فرمايد : « هيچ معجزه و کرامتي از معجزات و کرامات پيامبران و اوصيا نيست، مگر اين که خداوند متعال مثل آن را به دست قائم (ع) ظاهر مي گرداند تا بر دشمنان اتمام حجت کند.))

زهد: امام صادق (ع)  به ابوبصير فرمود: « درباره خروج قائم خيلي عجله دارند ، هان! به خدا سوگند او جامعه موبين مي پوشد و نان جوين مي خورد … او شبانگاهان به دردمندان سر مي زند و روزها به نبود در راه دين مي پردازد))

مردي از امام صادق (ع) پرسيد: آقا جان شما فرموده اي که علي بن ابي طالب (ع) لباس خشن و زبر مي پوشيد، و جامع ه چهاردهمي به تن مي کرد؛ در حالي که لباس نو در برکرده اي؟ فرمود : علي (ع) در زماني آن طور لباس مي پوشيد که انگشت نماومور دانکار مردم نبود، ولي اگر امروز کسي مثل آن لباس بپوشد ، انگشت نما مي گردد، پس بهترين لباس هر زمان لباس همان زمان است . مگر اين که وقتي قائم ما اهل بيت (ع) به پا خيزد ، لباس هاي علي (ع) را در بر مي کند و روش او را پيش مي گيرد.

جود و بخشش: رسول خدا (ص) فرمود : در آخر زمان خليفه اي خواهد آمد که بي شماره بخشش مي کند

روايات و احاديثي که بر کمال اين صفت و کرم آن جناب دلالت دارد بسيار است ؛ جداحاديثي که به لفظ عام آمده، از جمله اين که امام در هر عصر کريم ترين و سخاوتمند ترين افراد زمان است و چه آن ها که درباره آن حضرت وارد شده است ؛ مانند : مهدي (ع) اموال را به صورت مساوي ميان همگان تقسيم کند و کسي را بر کسي امتياز ندهد. همچنين آمده است : « علامه المهدي ، ان يکون شديداً علي العمال ، جواداً بالمال رحيماً بالمساکين ))

علامت مهدي اين است که نسبت به کارگزاران دولت خويش بسيار سخت گير ، بخشنده مال است و نسبت به مستمندان بسيار مهربان است.

حج : محمد بن عثمان از نواب خاص امام زمان (ع) مي گويد:  «صاحب اين امر هر سال در مراسم حج حاضر مي شود. پس مردم را مي بيند وآن ها اورا مي بينند، ولي نمي شناسند.))