.
مقررات شدید و استانداردهای سطح بالای صلاحیت ها. برای تازه واردان به حرفه باید مقررات شدید و استانداردهای سطح بالای صلاحیت ها وجود داشته باشد.
اطمینان متقابل بین اعضای حرفه و مشتریان. در هر حرفه ای باید برای بین اعضای حرفه و مشتریان اطمینان وجود داشته باشد.
ادامه کار به خاطر دیگران. حرفه به خاطر دیگران دنبال می شود نه به خاطر خود شخص(انجمن کتابداری قم،1386: 26- 25).
حرفه ها از اخلاق دو توقع عمده دارند: که شامل؛ یک، دستیابی به نظام جامع مسئولیت های اخلاقی سازمان به صورت سند جامع اخلاقی برای ممیزی اخلاقی فرایند تصمیم سازی و دو، برخورداری از مهارت تشخیص دقیق و حل اثر بخش مسائل اخلاقی حرفه برای ترویج اخلاق در سازمان می باشد(قراملکی،175:1388).
تعریف اخلاق و حرفه نشان می دهد که اخلاق حرفه ای آداب و ویژگی های حرفه ای ها نیست. بلکه اخلاق حرفه ای شاخه ای از اخلاق کاربردی در قلمرو حرفه است. اخلاق حرفه ای در مفهوم سازی های اولیه به معنای اخلاق مشاغل و حرف به کار می رفت مثلاً شعاری نژاد اخلاق حرفه ای را رشته ای از دانش اخلاق که روابط شغلی را مورد مطالعه قرار می دهد تعریف می کند که در تعاریفی از این دست نگرش اصالت فرد و یا فردگرایی وجود دارد و اخلاق حرفه ای مسئولیت ها و الزامات اخلاقی فرد در شغل بیان شده است(دهقان منشادی،61:1390). به عبارت دیگر مراد از اخلاق شغلی، مسئولیت اخلاقی فرد از حیث شغل است. اما اخلاق حرفه ای به مسائل اخلاقی که از دانشی که در حرفه های مختلف به وجود می آید، می پردازد. تفاوت شغل و حرفه در این است که؛ شغل صرفاً به ماهيت فعاليت نظر دارد ولي حرفه به ماهيت فعاليت بعلاوه انجام موثر و کاراي آن نظر دارد(حسین زاده،1391).
اخلاق حرفه ای عبارت است از: اصول و معیارهای اخلاقی که توسط سازمان ها بر اساس الگوهای اخلاقی تدوین شده و تمامی اعضای سازمان ملزم به رعایت این اصول که هدایتگر رفتار آنان می باشد، هستند(امیر کبیری، داروئیان،85:1390). به زعم بیک زاد و همکاران مجموعه ای از اصول و استانداردهای سلوک بشری است که رفتار افراد و گروه ها را تعیین می کند. در حقیقت، اخلاق حرفه ای، یک فرایند تفکر عقلانی است که هدف آن محقق کردن این امر است که در سازمان چه ارزش هایی را چه موقع باید حفظ و یا اشاعه داد. اخلاق حرفه ای از طریق سالم سازی و بهینه کردن عملکرد امروز و فردای سازمان ها بازار فردای آن ها را تضمین می کند. رسالت اخلاق حرفه ای به منزله دانش، حل مسائل اخلاقی سازمان ها و تبیین تعهدات و مسئولیت های اخلاقی اخلاقی سازمان هاست. دانش اخلاق حرفه ای با تأکید بر شفاف سازی و تبیین اعمال ضداخلاقی و مسئولیت پذیری در قبال آن ها تدوین کدهای اخلاقی جامع و ضابطه مند در سازمان را ضروری می کند(بیک زاد و همکاران،36:1389). به عبارت دیگر به مجموعه ای از کنش و واکنش های اخلاقی پذیرفته شده که از سوی سازمان ها یا مجامع حرفه ای مقرر می شود تا مطلوب ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود در اجرای وظایف حرفه ای فراهم آورد اخلاق حرفه ای می گویند. این اخلاق در برگیرنده مجموعه ای از احکام، ارزش، تکالیف، رفتار و سلوک و دستورهایی برای اجرای آن است(سلامتی،19:1388).
اخلاق حرفه ای نوع خاصی از اخلاق است. اخلاق حرفه ای شامل استاندارهای رفتاری حاکم بر مشارکت در عمل یک تعاونی خاص است. یک حرفه ی اخلاقی به لحاظ اخلاقی الزام آور است تا آنجا که هر کدام از اعضای حرفه بخشی از آن را انجام داده و به طور داوطلبانه در منافع عمل تعریف شده حرفه سهیم می شوند. اخلاق حرفه ای بخشی از اخلاق است زیرا تعهدات حرفه ای در نهایت تعهداتی اخلاقی هستند، اما جدای از اخلاق به صورت متداول تعهدات حرفه ای پیش فرض های خاص مربوط به عمل است(دیویس،26:1999). مقصود از اخلاق حرفهاي مجموعه قواعدي است كه بايد افراد داوطلبانه و براساس نداي وجدان و فطرت خويش در انجام كار حرفهاي رعايت كنند؛ بدون آن كه الزام خارجي داشته باشند يا در صورت تخلف، به مجازاتهاي قانوني دچار شوند(امیری و همکاران،1389).
از نظر استنت اخلاق حرفه ای به مسائل و پرسش های اخلاقی و اصول و ارزش های اخلاقی یک نظام حرفه ای می پردازد و ناظر بر افعال ارادی حرفه ای ها در حیطه فعالیت های حرفه ای خودشان است(فراستخواه،15:1385).
بدین سان از اخلاق حرفه ای تعریف های گوناگونی شده است که بسیار به هم نزدیک می باشند. و همه ی آن ها به عناصر مشترکی اشاره کرده اند که شاید بتوان عصاره و خلاصه ی همه ی آن ها را در تعریف قراملکی از اخلاق حرفه ای خلاصه نمود. اخلاق حرفه ای، حوزه ای تخصصی در دانش اخلاق است که به بیان مسئولیت های اخلاقی بنگاه ها و مشاغل و نیز تحلیل مسائل اخلاقی در کسب و کار می پردازد، نقش عملیاتی در حل معضلات اخلاقی در کسب وکار دارد(قراملکی،137:1383).
در تعريف اخلاق حرفهاي به موارد زير اشاره شده است:
- اخلاق حرفهاي رفتاري متداول در ميان اهل يک حرفه است.
- اخلاق حرفهاي مديريت رفتار وکردار آدمي هنگام انجامدادن کارهاي حرفهاي است.
- اخلاق حرفهاي رشتهاي از دانش اخلاق است که به مطالعة روابط حرفه ای ميپردازد.
- اخلاق حرفهاي عبارت است از مجموعهاي از قوانين كه در وهلة اول از ماهيت حرفه و شغل به دست ميآيد.(حسینیان به نقل از امیری و همکاران،1389).
ابوت در مقاله اخلاق حرفه ای پنج مشخصه یا ویژگی اخلاق حرفه ای را چنین بیان می کند:
- تقریباً تمامی حرفه ها از قوانین اخلاق رسمی –البته مکتوب- برخوردارند.
- به نظر می رسد باور و پذیرش قوانین اخلاق رسمی، ارتباط مستقیمی با شأن درون حرفه ای دارند. هم در نظریه و هم در عمل، شاغلان اداری منزلت درون- حرفه ای عالی، برای پذیرش قوانین اخلاقی، درمقایسه با شاغلانی که در سطح پایین تر منزلت درون حرفه ای جای دارند، آماده تر و پذیراترند.
- اجرای غیررسمی اصول اخلاقی در میان گروه های حرفه ای سطح پایین، غیرممکن به نظر می رسد.
- اخلاق حرفه ای در نظر و عمل مبتنی بر استقلال یا فردگرایی است. در رژیم قدیم فرانسه و آلمان (قبل از 1789)، قواعد اخلاقی صاحبان حرفه، از تعهدات و الزامات سازمانی رسمی تحمیل شده به آن ها توسط مقامات مرکزی مشتق می شد، اما هم اکنون، دیگر بدان شکل عمل نمی شود و تقریباً در همه جا، اصول اخلاق حرفه ای مستقل حاکم شده است.
آخرین مشخصه اخلاق حرفه ای، تقسیم بندی خاص و تعادل بین خود فرامین و دستورات می باشد. در مقابل، تعهدات و الزامات برای صاحبان حرفه بسیار زیاد است. در واقع تعهدات برای مشتریان، کم و نسبتاً خاص بوده اما تخلفات مستقیم آن ها به مجازات های جدی می انجامد. در حالیکه قواعد درون حرفه ای، هم زیاد و هم مفصل است، با این حال، تخلفات آن ها، به واکنش های خفیف تری می انجامد(انجمن کتابداری قم،1386: 35-34).
[1]Davis
[2] Stent
[3]Abbott