2-4- تصویر برند و تاثیر آن بر رفتار مصرف کننده 25
2-5- کشور سازنده 28
2-5-1- اثرات نام کشور سازنده 35
2-5-2- آشنایی با محصول و نام برند. 38
2-6- ابعاد کیفیت… 40
2-6-1- طبقه بندی ابعاد کیفیت… 41
2-7- نگرش……….. 44
2-7-1- اجزای نگرش….. 46
2-8- قصد خرید 50
2-9- ارتباط بین کشور سازنده، تصویر برند و ابعاد کیفیت……. 51
2-9-1- کشور سازنده، تصویر برند و ابعاد جستجو (زیبایی شناسی) 51
2-9-2- کشور سازنده، تصویر برند و ابعاد تجربه ( عملکرد و خدمات) 52
2-9-3- کشور سازنده، تصویر برند و ابعاد تصویری ( اعتبار برند و اعتبار فنی) 54
2-10- ارتباط بین کشور سازنده، تصویر برند، ابعاد کیفیت و نگرش خرید. 55
2-10-1- ابعاد کیفیت و نگرش خرید. 55
2-10-2- کشور سازنده، تصویر برند و نگرش خرید. 56
2-11- ارتباط بین کشور سازنده، تصویر برند، نگرش خرید و قصد خرید. 57
2-11-1- نگرش خرید و قصد خرید. 57
2-11-2- کشور سازنده، تصویر برند و قصد خرید. 57
2-12- مدل های نظری موجود در موضوع پژوهش…. 58
2-13- بررسی پژوهش های انجام شده پیرامون موضوع. 64
2-14- مروری بر مطالعات کلیدی در این حوزه 69
جمع بندی و خلاصه فصل.. 78
فصل 3- روش شناسی تحقیق… 79
3-1- مقدمه. 80
3-2- نوع و روش پژوهش…. 81
3-3- جامعه آماری.. 84
3-4- حجم نمونه و روش نمونهگیری.. 84
3-5- روش و ابزار جمع آوری داده ها 86
3-6- متغیرهای مورد بررسی در پژوهش…. 88
3-7- تعریف عملیاتی متغیرها 89
3-8- آزمونهای سنجش اعتبار ابزار اندازهگیری.. 92
3-8-1- آزمون روایی:……………….. 92
3-8-2- قابلیت اعتماد(پایایی): 93
3-9- آزمونهای آماری مورد استفاده در تجزیه و تحلیل اطلاعات… 94
جمع بندی و خلاصه فصل.. 97
فصل 4- تجزیه و تحلیل داده های تحقیق…………………………………………………………..98
4-1- مقدمه…… 99
4-2- آمار توصیفی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت کشور ترکیه) 100
4-2-1- جنسیت…………. 100
4-2-2- فراوانی سن……………… 101
4-2-3- تحصیلات……………. 102
4-2-4- وضعیت تأهل……. 103
4-2-5- درآمد…………….. 103
4-3- آمار توصیفی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت کشور آلمان) 105
4-3-1- جنسیت……….. 105
4-3-2- سن…………………… 106
4-3-3- تحصیلات…………….. 107
4-3-4- وضعیت تأهل….. 108
4-3-5- درآمد………………. 108
4-4- آمار استنباطی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت ترکیه) 110
4-4-1-تحلیل عاملی اکتشافی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت ترکیه) 110
4-4-1-1- تحلیل عاملی اکتشافی متغیرهای برون زا 110
4-4-1-2- تحلیل عاملی اکتشافی متغیرهای درون زا 111
4-4-2- تحلیل عاملی تاییدی جهت اندازه گیری صحت متغیرهای مدل در میان دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت کشور ترکیه 112
4-4-2-1- نیکویی برازش مدل. 113
4-4-2-2- مدل اندازهگیری در حالت تخمین استاندارد.. 114
4-4-2-3- مدل اندازه گیری در حالت ضرایب معناداری… 117
4-5- آمار استنباطی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت کشور آلمان) 122
4-5-1-تحلیل عاملی اکتشافی (نمونه: دارندگان ماشین لباسشویی بوش ساخت کشور آلمان) 122
4-5-1-1- تحلیل عاملی اکتشافی متغیرهای برون زا 122
4-5-1-2- تحلیل عاملی اکتشافی متغیرهای درون زا 123
4-5-2- تحلیل عاملی تاییدی جهت اندازه گیری صحت متغیرهای مدل.. …..124
4-5-2-1- نیکویی برازش مدل. …124
4-5-2-2- مدل اندازه گیری در حالت تخمین استاندارد.. 125
4-5-2-3- مدل اندازه گیری در حالت ضرایب معناداری.. ………………………128
4-5-3- آزمون t دو نمونه مستقل بر اساس متغیرهای مورد بررسی در دو کشور آلمان و ترکیه…………………… 133
4-5-4- آزمون تحلیل واریانس یک عامله بر اساس اطلاعات جمعیت شناختی (آزمون مقایسه میانگین چند جامعه) (ANOVA) 137
4-5-4-1- آزمون تحلیل واریانس یک عامله (ANOVA) متغیر های جمعیت شناختی ترکیه………………… 137
4-5-5- آزمون تحلیل واریانس یک عامله بر اساس اطلاعات جمعیت شناختی نمونه آلمان (آزمون مقایسه میانگین چند جامعه) (ANOVA) 154
4-5-5-1- آزمون تحلیل واریانس یک عامله (ANOVA) متغیر های جمعیت شناختی آلمان………………………. 154
جمع بندی و خلاصه فصل.. 170
فصل 5- نتیجهگیری و ارائه پیشنهادها 171
5-1- مقدمه……………………… 172
5-2-بررسی نتایج به دست آمده از تحلیل اطلاعات جمعیت شناختی نمونه مورد بررسی.. 172
5-3- تحلیل نتایج آمار استنباطی.. 174
5-3-1- بررسی فرضیات پژوهش…. 175
5-3-2- رتبه بندی ابعاد اصلی پژوهش و اولویت بندی اثرگذاری این ابعاد بر یکدیگر. 176
5-3-2-1- تفسیر و مقایسه اولویت اثرگذاری ابعاد مورد مطالعه بر یکدیگر در نمونه ترکیه و آلمان…………………………………………………………………………………………………………179
5-4- تحلیل نتایج آزمون مقایسه متغیر های اصلی پژوهش در دو نمونه ترکیه و آلمان.. 180
5-4-1- تحلیل نتایج آزمون مقایسه متغیرهای اصلی پژوهش بوسیله آمار توصیفی.. 180
5-4-1-1- جنسیت…………………. 180
5-4-1-2- سن……………………….. 180
5-4-1-3- تحصیلات…………… 181
5-4-1-4- وضعیت تاهل………… 182
5-4-1-5- درآمد…………………… 182
5-5- مقایسه نتایج تحقیق با پژوهش های ذکر شده در بخش پیشینه پژوهش…. 183
5-6- پیشنهاد های پژوهش…. 186
5-7- پیشنهادهایی به دیگر پژوهشگران.. 190
5-8- موانع و محدودیت های پژوهش…. 191
فهرست مراجع : 193
پیوست ها………. 207
پیوست شماره 1: 208
پیوست شماره 2 : 226
پیوست شماره 3: 230
1-1- مقدمه
جهانی شدن موجب شدت رقابت در بازارها و افزایش ریسک معرفی محصولات جدید شده است. بدون تردید لازمه موفقیت در عرصه بین المللی، پذیرش محصولات شرکت توسط مشتریان در بازارهای مقصد می باشد. جهانی شدن سریع بازارها، رشد بی سابقه تجارت جهانی را در دهههای اخیر به بار آورده است. همزمان با این رشد خارق العاده، صاحب نظران بازاریابی نیز تحقیقات خود را در این زمینه افزایش داده اند. یکی از موضوعات مورد توجه این دانشمندان، تصویر ذهنی بازار از کشور سازنده می باشد (رنجبریان و دیگران،1387). کشور سازنده یک محرک بسیار اساسی در ارزیابیهای مصرف کننده نسبت به محصولات است (کاتارینا،2006).
به طور کلی، کشور سازنده، به عنوان یک مرجع خارجی برای ارزیابی محصول میباشد و زمانی که با محدودیت اطلاعات در مورد محصول مواجه باشیم، بهعنوان میانبر شناختی عمل مینماید (جانسک بورک،2010). یافتهها در زمینه مطالعات کشور سازنده و تصویر ذهنی کشور میتواند اطلاعات استراتژیکی ارزشمندی را برای صادرکنندگان، تولیدکنندگان خارج از کشور، رقابت در بازارهای داخلی کشورها و برای غلبه بر شرکتهای خارجی فراهم نماید. علاوه بر این، با گرایش کشورها به سمت تجارت آزاد و افزایش سرعت حرکت به سمت تجارت جهانی مبحث مربوط به کشور سازنده بیش از پیش مهم و برجسته میشود (برزگر ،1386). همچنین از آنجایی که تصویر برند پایه و اساس تمایز محصول و دلیلی برای خرید و خلق احساسات مثبت درباره برند می باشد، به فرآیند تصمیم خرید مصرف کننده کمک می نماید (کاتلر و آرمسترانگ، 1383).
با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر کشور سازنده و تصویر برند بر قصد خرید لوازم خانگی خارجی مشتریان ایرانی میباشد.
1-2- بیان مساله
امروزه این تصور که جهان به صورت یک دهکده جهانی درآمده است، تقریبا در ذهن تمامی مردم کره زمین جا افتاده است. شرکتها وقتی در بازار محلی خود با محدودیت فرصت مواجه هستند، نیاز توسعه بازار خود به مناطق دیگر را احساس میکنند. در چنین مواردی شرکتها باید به بازارهای خارجی وارد شوند. این موقعیت معمولا باعث ایجاد یک رقابت نزدیک بین شرکتهای بینالمللی میگردد (عبدلوند و نجفیزاده، 2011).
درک عواملی که تصمیم خرید مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار میدهد برای شرکتها مخصوصاً شرکتهایی که در بازارهای جهانی رقابت میکنند، بسیار مهم و حیاتی است. یک عقیده متعارف این است که مصرفکنندگان، محصولات وارداتی را بر مبنای کیفیت آنها خریداری میکنند، اما در بعضی موارد، مصرفکنندگان محصولات بیکیفیت داخلی را نسبت به محصولات باکیفیت خارجی ترجیح میدهند و برعکس در موارد دیگر، محصولات بیکیفیت خارجی را نسبت به محصولات باکیفیت داخلی ترجیح می دهند. بنابراین، عوامل دیگری میتوانند دلیل این پدیده را روشن سازند (انگوین و دیگران،2008).
مشتریان ارزش یک کالا را به نام تجاری آن مربوط میدانند. نام تجاری میتواند پیام مثبت و یا منفی را به ذهن مشتری انتقال دهد و این بستگی به تبلیغات و برنامههای پیشبرد فروش، شهرت کالا، ارزیابی و تجارب استفاده از کالا در گذشته دارد. به طور خلاصه عوامل متعددی هستند که باعث میشوند تصور خاصی از کالا در ذهن مصرف کنندگان نقش بندد. تصویر برند همان درک مشتری از برند است. تصویر برند از دو جهت اهمیت دارد. اول اینکه تصویر برند در فرآیند تصمیم گیری مشتری جهت انتخاب یا عدم انتخاب یک برند اهمیت دارد و دیگر اینکه تصویر برند بر رفتار خرید بعدی مشتری اثرگذار می باشد. ویژگی های یک محصول، فواید و نتایج مصرف یک برند و شخصیت برند سه عنصر کلیدی تصویر برند می باشند (موتینو و بیان،2011).
یکی دیگر از عوامل مورد توجه شرکتهای چند ملیتی که کالاهای خود را در سطح جهان تولید میکنند، تاثیری است که نام کشور سازنده کالا در اذهان به جای میگذارد (کاتئورا،1383). تاثیر کشور سازنده، عبارت است از هر گونه تاثیری که آن کشور بر مصرف کننده میگذارد تا ادراک منفی و یا مثبت از کالا در ذهن خود پیدا کند. امروزه هر شرکتی که در بازارهای جهانی به رقابت مشغول است، کالاهایی را در سطح جهان تولید میکند. آشنایی مشتری با نام کشور سازنده کالا بر تصوری که او از کالا و یا آن نام تجاری پیدا میکند، تاثیر خواهد داشت(همان ماخذ،1383 )، در واقع جهانی شدن اهمیت کشور سازنده را افزایش داده است (اوربناویسیوس و گینای کین،2009).
با استناد به مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته، این طور استدلال میشود که کشور سازنده راهنمایی است که مشتریان به وسیله آن در مورد محصولات و ویژگیهای آنها قضاوت میکنند. به طور خلاصه، کشور خاستگاه تولید باعث ایجاد یک ارزیابی جهانی از کیفیت، کارایی و ویژگیهای محصولات و خدمات میگردد. مشتریان بر اساس تصویر کشور و تجربیات مرتبط با محصولات آن کشور، ویژگیهایی را به محصولات نسبت میدهند(برونانگ،1997).
اعم از این که نام کشور سازنده محصول واکنش مثبت و یا منفی را به دنبال داشته باشد، کشور، نوع کالا و تصوری که از شرکت و نام تجاری آن وجود دارد، بر تصور مشتری تاثیر خواهد گذاشت. در مورد کشورها نیز از این لحاظ که صنعتی هستند یا در فرآیند صنعتی شدن هستند و یا در حال توسعه میباشند، معمولا به صورت کلیشهای قضاوت میشود. این قضاوت به خاطر آن کشور و یا آن کالا نیست، بلکه عمدتا ناشی از ادراکی است که از کیفیت خوب کالاهای ساخته شده در آن کشور، در ذهن تداعی میشود. مثلاً تصور بر این است که کشورهای صنعتی بهترین کیفیت را دارند (کاتئورا،1383).
1-3- اهمیت موضوع
جهان در سال 1947 شاهد ظهور موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت بود که با هدف آزاد سازی تجارت میان کشورهای عضو ایجاد شد. به علت بسیاری از مسائل و مشکلات نظامهای اقتصادی بین المللی و موانع تجارت غیرتعرفهای تا دهههای 1970 و1980، کارکردگرایی موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت جای خود را به سازمان تجارت جهانی در سال 1955 داد. سازمان تجارت جهانی با چهار اصل خود یعنی برابری، منافع متقابل، شفافیت و تجارت منصفانه از کشورهای جهان خواست تا بازار خود را تحت یک زیر بنای سودآور بر روی سایر کشورها بگشایند و اجازه دهند که مصرف کنندگان داخلی نه تنها محصولات را از کشور خود، بلکه از تمام کشورهای جهان نیز انتخاب کنند (لین و چن،2006). با وجود اینکه ایران عضو سازمان تجارت جهانی نمی باشد، اما حجم انبوهی از کالاهای خارجی از طریق کانالهای مختلف وارد کشور شده و این امکان را برای مصرفکنندگان داخلی فراهم آورده است که به هنگام خرید محصولات، به مقایسه محصولات تولید داخل با کالاهای خارجی موجود در بازار بپردازند و سپس دست به انتخاب بزنند (حیدرزاده و خسرو زاده، 1390).
از آنجایی که هدف محققین بازاریابی تعیین ویژگیهای تاثیرگذار بر انتخاب مصرف کننده است و با توجه به حجم زیاد واردات لوازم خانگی، در این تحقیق لوازم خانگی به عنوان محصول مورد بررسی انتخاب شده است.
معمولاً چندین عامل به طور مشترک ارزیابی مصرف کننده از یک محصول خاص را تحت تاثیر قرار می دهند. نام و نشان تجاری و قیمت، دو فاکتوری هستند که به طور معمول بر ارزیابی مصرف کننده از محصول و تمایل خرید وی اثر می گذارند. بااین حال جهانی شدن محصولات و بازارها فاکتورهای دیگری را جهت ارزیابی مصرف کنندگان از محصولات مد نظر قرار می دهند که از آن جمله می توان به تصویر ذهنی از کشور خاستگاه تولیداشاره کرد (احمدو دیگران،2002).
از آنجا که اخذ تصمیمات درست و موفقیت آمیز بازاریابی در گرو شناخت صحیح مصرف کنندگان بوده و ویژگی های شناختی و رفتاری مصرف کننده نیز به عنوان یکی از ویژگیهای مصرف کننده بر رفتار وی موثر است، عامل کیفیت محصول (کیفیت ادراک شده توسط مصرف کننده) که در پژوهش با مولفه های زیبایی شناسی، عملکرد، خدمات، اعتبار برند و اعتبار فنی محصول سنجیده می شود، به همراه سه عامل کشور سازنده، تصویر برند و نگرش مصرف کننده، توسط محقق از میان عوامل تاثیرگذار بر انتخاب مصرف کنندگان انتخاب شده اند تا چگونگی تاثیرشان بر تصمیم خرید مصرف کنندگان مورد ارزیابی قرار گیرد.
1-4- هدف تحقیق
پس از بیان اهمیت موضوع و چارچوب مساله در ادامه هدف تحقیق بیان می گردد.
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر کشور سازنده و تصویر برند بر قصد خرید لوازم خانگی خارجی مشتریان ایرانی میباشد.
جهت بررسی رابطه کشور سازنده و تصویر برند با قصد خرید مصرف کننده، محقق عامل کیفیت محصول را به عنوان واسطه انتخاب نموده است. چرا که کیفیت محصول نقش تعیین کننده ای را در انتخاب مصرف کننده ایفا می کند. “کیفیت محصول” متشکل از فاکتورهای گوناگونی می باشد که در تحقیق حاضر 5 بعد آن بررسی می شود. این ابعاد عبارتند از: زیبایی شناسی، عملکرد، خدمات، اعتبار برند و اعتبار فنی محصول.
جهت بررسی ارتباط کشور سازنده و تصویر برند با قصد خرید مصرف کننده، در ابتدا ارتباط این دو متغیر با ابعاد پنجگانه کیفیت سنجیده شده سپس تاثیر ابعاد کیفیت بر نگرش مصرف کننده مورد بررسی قرار می گیرد. در انتها نیز رابطه نگرش مصرف کننده و قصد خرید وی بررسی خواهد شد.
1-5- فرضیه های تحقیق
همانطور که در قسمت قبل نیز مشاهده شد، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر کشور سازنده و تصویر برند بر قصد خرید لوازم خانگی خارجی مشتریان ایرانی میباشد. در این راستا می توان فرضیه های مرتبط با موضوع تحقیق را بدین ترتیب بیان کرد:
1.1.کشور سازنده بر بعد زیبایی شناسی محصول تاثیر مثبت دارد.
2.1. تصویر برند بر بعد زیبایی شناسی محصول تاثیر مثبت دارد.
1.2. کشور سازنده بر بعد عملکردی محصول تاثیر مثبت دارد.
2.2. تصویر برند بر بعد عملکردی محصول تاثیر مثبت دارد.
3.2. تصویر برند نسبت به کشور سازنده تاثیر بیشتری بر بعد عملکردی محصول دارد.