1-6 قلمروپژوهش……………………………………………………………….…………………………………..……………………………………………………………..……….………….………………………………….8
1-6-1 قلمروموضوعی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
1-6-2 قلمروزمانی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
- قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
- بیان متغییرها مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………………9
1-8 تعریف واژهها و اصطلاحات فنی وتخصصی…………………………………………………………………………………………………………………………………..9
- تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………9
1-8-1-1 مسئولیت اجتماعی………………………….……………………………………………………………………..…………………..……….……………………………9
1-8-1-2 ابعاد مسئولیت اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………….…………………………9
1-8-1-3 ارتباطات تجاری.…………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………10
1-8-2 تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………...…………..10
1-8-2-1 مسئولیت اجتماعی………………………….……………………………………………………………………..…………………..………...………………………10
1-8-2-2 ابعاد مسئولیت اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………….…………………………10
1-8-2-3 ارتباطات تجاری.…………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………10
فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش
2-1 مقدمه…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………....……..….…………………………………..12
2-2 مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………...…………………………..………………………………………..13
2-2-1 مسئولیت اجتماعی
شرکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13
2-2-1-1 ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………..15
2-2-1-2 مسئولیت اجتماعی و اهمیت انجام آن……………………………………………………………………………………………………………………………….17
2-2-1-3 رویکردهای گوناگون در مورد مسئولیت اجتماعی شرکت ها……………………………………………………………….19
2-2-1-4 مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی………………………………………………………………………………………………………………………………………20
2-2-1-5 مسئولیت اجتماعی مدیران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….23
2-2-1-6 سازمان های غیر دولتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24
2-2-1-7 دلایل سازمان برای گردشگری اجتماعی و زیست محیطی…………………………………………………………………………25
2-2-1-8 الزامات قانونی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….27
2-2-1-9 فواید حاصل از گزارشگری و مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانها………………………………………………..28
2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….………………31
2-3-1 پژوهش داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………31
2-3-2 پژوهشهای خارجی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………..33
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………37
3-2 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………38
3-2-1 قلمروی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38
3-3 فرضیههای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39
3-4 متغییرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….39
3-5 جامعه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40
3-6 روش نمونه گیری و حجم نمونه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40
3-7 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………………………………………………………………………41
3-7-1 روشهای تحلیل دادهها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………41
3-7-1-1 آمار استنباطی و آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….42
3-7-1-2 آزمون اسمیرنوف-کلموگروف……………………………………………………………………………………………………………………………………………44
3-7-1-3 تجزیه وتحلیل همبستگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش
4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..48
4-2 آمارتوصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48
4-3 آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..57
4-3-1 آزمون آلفای کرونباخ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57
4-3-2 آزمون اسمیرنوف-کلموگروف……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
4-3-3 فرضیه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادهای پژوهش
5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..62
5-2 نتیجه گیری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………62
5-3 پیشنهادهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..64
5-3-1 پیشنهادهای کاربردی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….64
5-3-2 پیشنهادها برای پژوهش های آتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….64
5-4 محدودیتهای پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….64
منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..67
چکیده
در محیط رقابتی امروز ، مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانها عامل اساسی بقای هر سازمانی است.مسئولیتپذیری اجتماعی یک موضوع حائز اهمیت ویژه در مدیریت جدید است چرا که عدم توجه مدیران به مسئولیت اجتماعی مانع از خدمت موثر آنها به جامعه و توسعه و اعتبار سازمان خواهد شد .امروزه همه مدیران باید برای رسیدن به اهداف سازمان به اقداماتی دست بزنند که مورد قبول جامعه و عامه مردم باشد.پژوهش حاضر به جهت بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی مدیران شرکتهای فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارتباطات تجاری انجام گرفتهاست. جامعهی آماری پژوهش شامل کلیه شرکت های فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد . پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامهی محققساخته و با ضریب پایایی 87%، پرسشنامه شامل 18 سوال میباشد که در زمینهی بررسی متغییرهای مسئولیت پذیری اجتماعی مدیران و ارتباطات تجاری مورد آزمون قرارگرفتهاست. دراین تحقیق از روش همبستگی پیرسون استفاده شدهاست. به این منظور از نرم افزارspss19 برای تجزیه و تحلیل آماری دادهها استفاده شدهاست. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که بین مسئولیتپذیری اجتماعی مدیران و ارتباطات تجاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
واژگان کلیدی: مسئولیت پذیری اجتماعی، ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی، ارتباطات تجاری
مقدمه:
در حال حاضر ودر شرایط کنونی، مدیریت شرکت ها نه تنها باید مسئولیت کارائی عملیات شرکت تحت کنترل خود را تقبل کنند، بلکه در ازای هر اقدامی که انجام می دهند و به مشکلات بی شمار اجتماعی دامن می زنند، نیز مسئولیت دارند. واحدهای اقتصادی ناگزیر هستند در کنار تلاش جهت بهبود عملکرد سهام خود در بورس اوراق بهادار، تلاش کنند تا مسئولیت های اجتماعی خود را نیز بر عهده بگیرند و در پی بهبود عملکرد اجتماعی خود باشند. عملکرد اجتماعی شرکت ها از قبیل تاثیر فعالیت آنه بر محیط زیست، رفاه اقتصادی شهروندان اشتغال زایی، بهبود شاخص های کلان اقتصادی و نیز درک نیازهای مصرف کنندگان، معیاری کیفی است که در صورت های مالی مرسوم از قبیل تراز نامه و صورت سود و زیان مورد غفلت واقع شده است.لذا برای اینکه ذینفعان هر شرکت، از عملکرد اجتماعی شرکت ها و تاثیراتی آگاه شوند که بر کیفت محیط زیست، زندگی ، رفاه ، اشتغال و … انها دارد، نیاز به افشاهای اجتماعی توسط شرکت ها احساس میشود.در همین راستا، و با توجه به اینکه مفاهیم حسابداری اجتماعی بدلیل بدیع بودن در ایران ناشناخته هستند، معرفی آنها می تواند زمینه ساز آغاز پرسش های بیشتر و بستر سازی برای تدوین الزاماتی برای افشای اینگونه موارد باشد.از طرف دیگر، اگر این نتیجه حاصل شود که مسئولیت اجتماعی شرکت ها بر سرمایه گذاران ایرانی تاثیر بسزایی داردف می توان از طریق مراجعی نظیر سازمان حسابرسی و سازمان بورس اوراق بهادار، اقدامات لازم را دستور کار قرار دهند، که این امر می تواندبه تصمیمات بهتر سرمایه گذاری و تخصیص بهتر منابع موجود در شرکت ها منتهی شود(زعیری، 2003). هدف از انجام این پژوهش به بررسی تاثیر مسئولیت های اجتماعی شرکت بر ارتباطات تجاری بورس است.
- بیان مسئله
هر چند چندین دهه است که مسئولیت های اجتماعی شرکت ها در دنیای غرب محل بحث و نظر می باشد و در این زمینه پیشرف تهای عظیمی نیز چه در زمینه ی مطالعات و قوانین و چه در زمینه ی افکار عمومی حاصل شده است، اما در آسیا شرکت های زیادی به این موضوع نپرداخته اند .( بریش ومون2004)
این در حالی است که جهانی سازی نه تنها موجب شده است مشتریان و صنایع به هم نزدیک شوند بلکه فلسفه ها و نگرش ها را نیز به یک دیگر نزدیک کرده است. مطالعات مسئولیت اجتماعی شرکتی در حال رشد می باشد و هر روزه ابعاد تازه ای از آن در علم مدیریت و رفتار سازمانی مورد کنکاش واقع می گردد اما در سطح ملی و در ادبیات مدیریتی ایران تا کنون مهجور باقی مانده است. هر چند که در ایران، شرکت ها و مؤسساتی اعم از خصوصی و دولتی وجود دارند که تکلیف اجتماعی بنگاه را در کسب و کار خود ترویج داده اند (به طور مثال شرکت های زیادی در کشور ایران به مسایل محیط زیست به عنوان یک فعالیت حیاتی نگاه می کنند و به آن به شدت پایبند می باشند) اما علی رغم این فعالیت ها هیچ گونه شناخت مناسبی از کلیت موضوع وجود ندارد.
مشکل دیگری که می توان به آن اشاره نمود این است که فرهنگ ایران به شدت متأثر از مذهب می باشد و آموزههای اخلاقی ناشی از مذهب به شدت بر طرز نگرش و تصمیم گیری ها و رفتارهای مدیران ایرانی تأثیر گزار می باشد و آمیخته شدن این موضوع با احساسات ملی نزد مدیران باعث می شود در پاره ای موارد تصمیم گیری ها سخت تر گردند. به طور مثال، در رابطه با مشکل بیکاری، کم نیستند مدیرانی که در تصمیم گیری بین گزینه ی استخدام نیروهایی بیشتر از ظرفیت شرکت هایشان در جهت کاهش بیکاری یا گزینه ی سودآوری بیشتر شرکت در قبال ذ ینفعان و صاحبان شرکت دچار مشکل هستند. به عبارت دیگر تداخل امور مربوط به اخلاقیات و رفتارهای بشردوستانه با بحث های مالی و حتی ادامه ی حیات بنگاه ها تصمیم گیری را برای مدیران در پاره ای موارد پیچیده می کند و نه تنها موجب رفتارهای غیر یکسان و شاید متضاد شرک تها در شرایط مشابه می گردد بلکه موجب رفتارهای نامتناسب مدیران یک شرکت در بستر زمان نیز می شود. کریر و راس (1997)، به طور تجربی دریافتند که مشتریان از واحدهای تجاری انتظار دارند تا اخلاق را در اداره واحدهای تجاری خود رعایت نمایند، مهر و وب (2005) نیز اثبات کردند که مشتریان ترجیح می دهند تا از شرکت هایی که نسبت به مسئولیت اجتماعی خود آگاهی دارند خرید نمایند از جمله منافع دیگر مسئولیت اجتماعی شرکت ها می توان به افزایش توانایی در استخدام کارکنان تازه وارد و نگه داشتن کارکنان با تجربه اشاره نمود، شرکت ها با پیشرفت در جهت مسئولیت اجتماعی این مسئله را در می یابند که راحت تر میتوانند نیروی تازه به کار بگیرند و کارکنان با تجربه را برای یک دوره زمانی کافی که برای موفقیت واحد تجاری واجب هستند حفظ کنند (تربان، گرنینگ، 1997). حمایت دولت نیز از منافع دیگر مسئولیت اجتماعی به شمار می رود، زیرا سازمان های تجاری نوع دوست که در برابر مسئولیت اجتماعی خودشان تعهد بیشتری دارند، دعاوی کمتری را از طرف قانون گذاران، که ممکن است حکومت یا ممیزین مالیاتی باشند، دریافت می کنند (ساندهو، کاپور، 2010). با توجه به نقش و اهمیت مسئولیت اجتماعی هدف انجام این پژوهش پاسخ به این سوال است که مسئولیت اجتماعی چه تاثیری بر ارتباطات تجاری دارد؟بنابراین سوال اصلی و آغازین این پژوهش این است که مسئولیت اجتماعی شرکت چه تاثیری بر روی ارتباطات تجاری شرکتهای پذیرفته شده در بورس ایران دارد؟
- اهمیت و ضرورت
موضوع مسئولیت اجتماعی سازمانها نسبت به شهروندان و عامه مردم از جمله موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. زمانی تصور بر این بود که سازمانها و تولید کنندگان صرفا در مقابل سهامداران و کارکنان مسئولند، ویا اینکه میبایست بهترین محصول مصرفی را با قیمت پایینتر و کیفیت بالاتر به دست مشتری برسانند. غافل از اینکه محصول چه آثار و عواقب ثانوی داشته باشد. رقابت شدید ، افزایش جمعیت، کمیابی منابع و آلودگی محیط باعث بوجودآمدن رویکردهای نوین به سازمان و مدیریت شد که تعهد و مسئولیت اجتماعی نیز نتیجه آن تحولات بود(آخوندی و جاوید موید،1386).موسسات و سازمانها، نهادهایی هستند که فلسفه وجودی آنها نیاز جامعه و عامه مردم میباشد همانطور که مردم برای رفع نیازهایشان به سازمان نیاز دارند، سازمانها نیز برای حفظ، بقا و ادامه فعالیتهایشان به جامعه و مردم نیاز دارند در واقع سازمانها جزئی از جامعه میباشند که از آن تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر میگذارند و میتوان گفت هر تصمیم سازمان علاوه بر تاثیر آن بر بخشهای مربوطه موجب تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم در تمامی بخشهای جامعه میشود بنابراین سازمانها باید اهداف خود را به گونهای شکل دهند که نتایج آن تاثیرات مضری برای جامعه در بر نداشته باشد و همه افراد جامعه از آثرات مثبت آن، منتفع شوند.هیچکدام از سازمانها نمیتوانند به تنهایی وجود داشته باشند و به خودی خود هدف نیستند هر کدام از آنها عضوی از جامعه هستند و به خاطر جامعه وجود دارند سازمانها نباید از این موضوع غافل شوند که نمیتوانند بدون توجه به جامعه به بقای خود ادامه دهند.یکی از وظایف مدیران سازمانها در محیط امروزی مدیریت مسائل اجتماعی و مسئولیتپذیری اجتماعی سازمان است. بنابراین باید نسبت به مسایل اجتماعی و اهداف اجتماعی حساس باشند اما به دلیل وجود موانعی این امر به خوبی تحقق نمییابد کارکردها و پیامدهای بروکراسی در سازمانهای دولتی بیشتر به چشم میخورد و مقررات دست و پا گیر و زاید سازمان را از خدمت به ارباب رجوع باز میدارد(قلیپور ،1380 ) . با توجه به نقش و اهمیت مسئولیت اجتماعی این پژوهش سعی دارد که به بررسی رابطه مسئولیت اجتماعی با ارتباطات تجاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بپردازد.
- اهداف مشخص پژوهش
هدف اصلی:
- تبیین رابطه بین ارتباطات تجاری و مسئولیت های اجتماعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار
- تبیین رابطه بین ارتباطات تجاری شرکت و مسولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با مدیران
- تبیین رابطه بین ارتباطات تجاری شرکت و مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با محیط زیست
- تبیین رابطه بین ارتباطات تجاری شرکت و مسئولیت اجتماعی شرکت در ارتباط با نهادهای موجود در جامعه
1-5 استفاده کنندگان از تحقیق:
مدیران شرکتها – بورس اوراق بهادار – اساتید – دانشجویان رشته مدیریت می توانند از نتایج حاصل از این تحقیق بهره برده ومورد استفاده قرار دهند.
1-5 فرضیه ها و سوالات
1-5-1 فرضیههای تحقیق:
فرضیه پژوهش:
بین