شیوه های آموزش از لحاظ ارتباط فراگیرندگان با مؤسسه آموزشی :
در این روش آموزش، به دو گروه آموزش انفرادی و آموزش گروهی تقسیم می شود:
۱-آموزش انفرادی : آموزش انفرادی معمولا به روش های زیر صورت می پذید :
مطالعه شخصی :در این روش، شخص به دلایل مختلف از جمله رشد فردی و افزایش اطلاعات و مهارت های شغلی به مطالعه می پردازد و بر دانش و بینش خود در زمینههای مورد علاقه اش می افزاید .
آموزش از طریق مکاتبه :این روش معمولا موقعی به کار گرفته می شود که جمع کردن افراد ممکن باشد .
مطالعه فردی با کمک و هدایت مؤسسه آموزشی :در این روش، فراگیرنده با کمک و هدایت مؤسسه آموزشی، موضوعی را انتخاب میکند و درباره آن به مطالعه می پردازد .
بورس تحصیلی :در این روش فراگیرنده با بهره گرفتن از بورس تحصیلی سازمان در مراکز آموزشی به تحصیل می پردازد . معمولا هزینه های تحصیلی فرد توسط سازمان بورس دهنده پرداخت می شود .
شاگردی :روشی است که در آن فراگیرنده در نزد استاد به کار مشغول می شود و تحت نظر او، معلومات و مهارت های لازم را فرا میگیرد . اساس این روش بر مهارت آموزی از طریق مشاهده، تقلید، تجربه و راهنمایی قرار دارد .
کارورزی یا کارآموزی :در کارورزی فراگیرنده برای احراز تخصص در رشته ای خاص، تحت نظر متخصصان مربوطه آموزش می بیند . این روش معمولا به عنوان مکمل مورد استفاده قرار میگیرد .
۲ -روش گروهی : روش های گروهی نیز با توجه به تعداد فراگیرندگان در گروههای کوچک یا بزرگ به صورت های زیر است .
الف – روش گروههای کوچک مانند :
آموزش کلاسی :روش معمول در مدارس و مراکز آموزشی.
روش آزمایشگاهی : آموزش از راه عمل و تجربه موردی و موضوعی.
جلسه مباحث گروهی : تعدای از افراد هم سطح دور هم جمع میشوند و درباره موضوع خاص به بحث و تبادل نظر می پردازند .
سمینار :سمینار یکی از روش های آموزشی محسوب می شود که در آن افراد درباره موضوع خاصی از نقطه نظر های متفاوت بحث کرده و آن را تجزیه و تحلیل می نمایند.
کارگاه آموزشی : روش خاصی است که به ایجاد یک محیط کار عملی برای آموزش کارکنان می انجامد. در این روش فراگیرندگان، با بهره گرفتن از راهنمایی های مربیان و متخصصین برای انجام کارها و طرح های تعیین شده، خود به تحقیق و اظهار نظر می پردازند و از این طریق، فراگیری خویش را عمق و توسعه میدهند .
ب – روش گروههای بزرگ مانند :
گردهمایی :در گردهمایی، معمولا˝ افرادی که کار واحدی را انجام میدهند و مسئولیت مشترکی به عهده دارند، دور هم جمع میشوند تا با تبادل تجربیات خود و بهره گیری از آشنایی همگانی با رموز انجام کار، روش های صحیح را برگزید . زمان گردهمایی معمولا کوتاه است و از یک جلسه نشست مشترک تا دو یا سه روز بحث و بررسی پیرامون مسئله ای خاص را به خود اختصاص میدهند . تشکیل گروههای آموزش مدارس بیشتر در این مقوله قرار میگیرد .
کنفرانس :کنفرانس عبارت است از اجتماع بین دو یا چند نفر که باعث تبادل نظر و بیان عقایدشان درحل مسائل ومشکلات سازمان منتهی می شود(گلابی،۱۳۸۹ ، ۵۹).
سمینارهای علمی : اگر بخواهند یک یافته علمی جدید را به اطلاع تعداد نسبتا کثیری از افراد درگیر موضوع برسانند یا بحثی گسترده را در مورد جنبههای مختلف یک پدیده توسط صاحب نظران ارائه دهند و فراگیران مختلف را با دانش نو و مباحث جدید علمی آشنا کنند، با دعوت از یک یا چند صاحب نظر به برگزاری سمینارهای علمی اقدام میکنند . هدف اصلی از برگزاری سمینارها، ایجاد اندیشه و بینش جدید نسبت به یک زمینه علمی خاص است .
شیوه های آموزش به لحاظ زمان :
فراگیری دانش و مهارت های شغلی از نظر زمان اجرا به آموزش های قبل از خدمت و آموزش های ضمن خدمت تقسیم می شود . آموزش های کلاسیک و مدرسه ای که هدف رشد و پرورش استعدادهای عمومی و اختصاصی را برای آماده کردن فرد جهت سازگاری با زندگی اجتماعی و ورود به بازارکار و اشتغال دنبال میکند، در زمره آموزش های فبل از خدمت قرارمی گیرد و آموزش های ضمن خدمت هم از نظر مدت به انواع زیر قابل تقسیم است :
۱-آموزش های ضمن خدمت بلند مدت :در این شیوه فراگیرندگان ضمن اشتغال به کار، در ساعاتی به غیر از ساعات انجام کار در کلاس ها حضور پیدا میکند. محتوای آموزش عمدتاً شامل مباحث نظری و علمی که در دوره های آموزش عالی با توجه به رشتههای مربوط ارائه می شود.
۲-آموزش ضمن خدمت کوتاه مدت :این دوره ها با توجهی به هدفی که دنبال میکنند و شیوه انجام آن ها، طیف وسیع تری از آموزش ضمن خدمت را در بر می گیرند . آموزش های کوتاه مدت ممکن است به صورت ضمن خدمت یا حین کار ارائه گردد و اساسا˝ بر نیازهای مهم سازمان و کارکنان مبتنی هستند . این آموزش ها در قالب عناوین آموزشی گوناگون و تحت عنونان یک دوره آموزشی ارائه میگردد .
شیوه های آموزش به لحاظ هدف :
دوره های توجیه :این دوره ها به منظور آشنایی با دستورالعمل ها، بخشنامه ها و رویه های انجام کار بر حشب تشخیص و درخواست تهیه و تدوین کنندگان مربوط برگزار میشوند و ضمن تامین نوعی مشارکت غیر مستقیم برای مدیران و معلمان، آنان را با شیوه انجام کار آشنا میکنند .
دوره های بازآموزی :در دوره های بازآموزی فرض بر این است که دانش قبلی مدیران ومعلمان فراموش شده یا آنکه با نیازهای جدید سازگاری لازم را ندارد . بنابرین، هر چند سال یکبار لازم است دست اندرکاران آموزشی، آموخته های قبلی خود را بازنگری و مرور کنند .
دوره های دانش افزایی :این دوره ها به منظور افزایش دانش شغلی مدیران و کارکنان و بالا بردن آگاهی آنان در زمینه شیوه های جدید کار تشکیل می شود و در زمانی که برنامه های آموزشی در تغییر قرار میگیرد، با اقبال بیشتر روبرو میگردد
۲-۱۹ یادگیری
پرداختن به بحث یادگیری و نظریات مربوط به آن ناشی از این ضرورت است که برای درک بهتر رفتارهای انسانی و شیوه تغییر در آن، نظرات یادگیری میتواند راهنما و الگوی مناسبی باشد. با توجه به اینکه در پژوهش فعلی متغیر آموزش به عنوان مفهوم کلیدی به کار رفته است و یادگیری را می توان زیربنای آموزش دانست لذا ضرورت پرداختن به این بحث موجه ترمی نماید. جامع ترین تعریفی که تاکنون از یادگیری به دست آمده، تعریف کیمبل است.
در این تعریف آمده است:یادگیری یعنی ایجاد تغییر نسبتا˝ پایدار در رفتار بالقوه فرد،که از تجربه ناشی می شود و نمی توان آن را به حالت های موقتی بدن مانند آنچه بر اثر بیماری ، خستگی یا داروها و غیره ایجاد می شود، نسبت داد.
نظریه های بسیاری در ارتباط با نحوه یادگیری ارائه شده است که مهمترین آن ها عبارتند از:
نظریه رفتارگرایان
نظریه یادگیری اجتماعی
نظریه گشتالت
نظریه آسان سازی
اینک نظریه های فوق را به اختصار مورد بحث قرار میدهیم :
“