مستندات معذوریت جاهل در علم اصول و روایات فقهی.. 80

1 – 2 – 3 – گفتار اول – حدیث رفع از ادله برائت.. 81

2 – 2 – 3 – گفتار دوم – سیری در روایات خاص… 96

3 – 3 – بخش سوم. 99

مستندات عدم معذوریت جاهل از دیدگاه علم اصول و روایات فقهی.. 99

1 – 3 – 3 – گفتار اول – قاعده اشتراک احکام میان عالم و جاهل. 100

2 – 3 – 3 – گفتار دوم – قاعده وجوب تعلم احکام. 102

3 – 3 – 3 – گفتار سوم – روایات [ فرض آگاهی عموم ] 102

4 – 3 – 3 – گفتار چهارم – داوری میان 2 دسته از ادله و نتیجه گیری.. 103

4 – 3 – بخش چهارم. 108

موارد جهل در احکام فقهی و قوانین و معذوریت آن. 108

1 – 4 – 3 – گفتار اول – استقرای موارد معذوریت جاهل. 109

2 – 4 – 3 – گفتار دوم – جهل در عبادات.. 110

3 – 4 – 3 – گفتار سوم – جهل به خیار و فوریت آن. 115

4 – 4 – 3 – گفتار چهارم – جهل شفیع در اعمال حق شفعه. 117

5 – 4 – 3 – گفتار پنجم – جهل به حرمت ربا و انجام معامله ربوی.. 118

6 – 4 – 3 – گفتار ششم – حرمت ازدواج در عده 119

7 – 4 – 3 – گفتار هفتم – جهل در ایفاء ناروا 122

8 – 4 – 3 – گفتار هشتم – جهل در عمل به وصیت.. 122

9 – 4 – 3 – گفتار نهم – جهل در طلاق. 122

10 – 4 – 3 – گفتار دهم – جهل در ابراء. 123

11 – 4 – 3 – نتیجه گیری فصل سوم : 124

فصل چهارم. 127

آثار جهل و اشتباه در قوانین حقوقی و کیفری و بررسی مبانی آن. 127

1 – 4 – بخش اول. 128

شرح قاعده ” جهل به قانون رافع مسئولیت نیست “. 128

1 – 1 – 4 – گفتار اول – معنای قاعده 129

2 – 1 – 4 – گفتار دوم – دیدگاه های حقوق دانان و فقیهان در مورد قاعده 130

3 – 1 – 4 – گفتار سوم – اهداف قاعده 131

4 – 1 – 4 – گفتار چهارم – محل جریان قاعده 132

بخش دوم. 133

نقد قاعده ” جهل به قانون رافع مسئولیت نیست “. 133

1 – 2 – 4 – گفتار اول – اطلاق واژه جهل – قانون. 134

2 – 2 – 4 – گفتار دوم – مسئولیت حقوقی جاهل. 135

3 – 2 – 4 – گفتار سوم – نقد تمسک به قاعده اشتراک احکام میان عالم و جاهل. 138

4 – 2 – 4 – گفتار چهارم – نقد نظر وجوب تعلم قوانین.. 140

5 – 2 – 4 – گفتار پنجم – طریق انتشار ، مهلت 15 روزه و فرض علم. 142

6 – 2 – 4 – گفتار ششم – ایرادات فقهی.. 143

7 – 2 – 4 – گفتار هفتم – فاکتورهای رفع مسئولیت از جاهل. 145

3 – 4 – بخش سوم. 150

آثار جهل و اشتباه در اعمال حقوقی در قانون مدنی ایران. 150

1 – 3 – 4 – گفتار اول – مقایسه مفاهیم بطلان – غیر نافذ – خیار فسخ.. 151

2 – 3 – 4 – گفتار دوم – قلمرو جهلی که موجب بطلان عقد می گردد. 152

3 – 3 – 4 – گفتار سوم – قلمرو جهلی که موجب غیر نافذ شدن عقد می گردد. 159

4 – 3 – 4 – گفتار چهارم – قلمرو جهلی که موجب خیار فسخ می گردد. 160

5 – 3 – 4 – گفتار پنجم – قلمرو جهلی که بی تاثیر است.. 165

4 – 4 – بخش چهارم. 169

بررسی تأثیر جهل بر مسئولیت کیفری در فقه با تکیه بر قاعده « درء » و قانون مجازات اسلامی جدید. 169

1 – 4 – 4 – گفتار اول – تحلیل واژگان قاعده « درء » 170

2 – 4 – 4 – گفتار دوم – حقیقت قاعده درأ ؛ بیان مطلبی جدید یا تعبیری از اصل و اصول دیگر ؟. 173

3 – 4 – 4 – گفتار سوم – مستندات قاعده « درء » 175

4 – 4 – 4 – گفتار چهارم – مجاری و قلمرو قاعده « درء » 180

5 – 4 – 4 – گفتار پنجم – آثار کیفری جهل در جرایم عمدی و غیر عمدی در قوانین کیفری.. 185

6 – 4 – 4 – گفتار ششم – بررسی مهم ترین مواد مربوط به جهل وشبهه در قانون مجازات اسلامی جدید. 187