در یک موقعیت تعارضی ،افراد رفتار هایی را نشان می دهند که مبین دو بعد عمدۀ جرات ورزی / عدم جرات ورزی (مطیع بودن )و همکاری / عدم همکاری می باشند.

بعد جر أت ورزی /مطیع بودن به میزان فعالیت و انرژیی اشاره می کند که در رفتار هدفمند فرد نشان داده میشود . با در نظر گرفتن این دو بعد پنج نوع شیوه حل تعارض پئیدار میشود . هر یک از این شیو ه ها میزان همکاری و جرأت ورزی متفاوتی را نشان می دهند .

این شیوۀ اجتنابی : اجتناب یکی از مکانیزم های دفاعی است که افراد در مواجهه با تعارض ها به کار می گیرند ، فردی که جرات ورز نیست و خصلت همکارانه ندارد ،سعی می کند از طریق رویگردانی یا به تعویق انداختن تعارض از آن اجتناب کند در واقع چنین افرادی به وسیله استفاده از مکانیزم های دفاعی مانند تفکر آرزو مندانه خیالبافی ،انکار ،سر کوب ،تعلل ،بی تفاوتی و بی توجهی انتخابی از آن روی برمی گردانند (سکیگو چی 1999 ؛سورنسون 1999).

2) شیوه مهربانانه :عدم جرات ورزی و داشتن حس همکاری از ویژگی های این شیوه مقابله ای است . در چنین افرادی تمایل به ارتباط با دیگران دارند و برای  حفظ رابطه دوستانه با دیگران ،سعی می کنند دیگران را از خود راضی نگه دارند.هدف در اینجا عبارت است از حفظ رابطه سازگار با دیگران از طریق تسلیم شدن در مقابل آنها یاپیوستن به خواسته های آنها (همان منبع ).

3- شیوۀمصالحه گرانه : در شیوۀمصالحه گرانه فرد هم جرأت ورز و هم حس همکاران دارد ،یعنی در این سبک حل تعارض طرفین به شکل متقابل سود برده یا زیان می بینند .

4) شیوۀ سلطه گرانه :مشخصه این سبک حل تعارض عبارت است از جرات ورزی و پرخاشگری همراه با کم توجهی یا بی توجهی به همکاری با دیگران . در واقع می توان گفت این روش ،یک روش زور مدارانه است و نوعی عمل تعدیل رفتار دیگران از طریق اعمال فشار و تهدید در جهت انتظارات خود میباشد .

5) شیوۀ همراهانه :در این سبک حل تعارض بین فردی ،هر دو طرف به منظور رسیدن به اهداف خودبا همدیگر همکاری کرده و جرات ورز میباشند .تدابیرموجود را می توان از طریق شیوه حل مسأله خلاقانه گسترش داد تا هر طرف بتواند به خواسته …… خود برسد بدون اینکه طرف مقابل متضرر شود ،این نوع شیوه حل تعارض منجر به خلاقیت و شکو فایی استعدادهای افراد می شود (سکیگوچی 1999).

از بین شیو ه های پنج گانه حل تعارض ،شیو ه های مهربانانه و همراهانه ،روش سالم یا سازندۀ حل تعارض و شیوه های اجتنابی و سلطه گرانه ،روش نا سالم یا غیر سازندۀحل تعارض و شیو های اجتنابی و سلطه گرانه ، روش ناسالم یا غیر سازندهحل تعارض را تشکیل می دهند و شیوۀمصالحه گرانه حالت بینابینی دارد (هاریگوپال ،1995؛نقل از بابا پور خیرالدین 1381).

هر کدام از این شیوه ها می توانند به تنهایی در موقعیت های خاصی مناسب باشند ،اما استفاده مستمر از آنها می توان د پیامد های منفی بسیاری بدنبال داشته باشد . در این میان ،حل مسأله اشتراکی یکی از شیو هایی است که در آن ،افراد با بهره گرفتن از مهارت حل مساله به حل تعارض می پردازند . در حل مساله اشتراکی ،وقتی افراد پی میبرند که دارای نیازهای متضادی هستند ،برای یافتن راه حلی که برای همه قابل قبول باشد به یکدیگر می پیوندند این کار مستلزم تعریف مجدد مشکل ،یافتن راه حل های جدید و تاکید بر علایق مشترک است . در این فرایند ، هیچ یک از افراد بر دیگری مسلط نشده وتسلیم او نیز نمیشود . این روش غالباً،روش برد _برد  رفع نیاز های متضاد نامیده می شود . زمانی این روش ممکن باشد مطلوبترین راه برای رفع تعار ض محسوب می شود (بورتون ،1990).

ماحل روش حل مشکل از طریق مشارکت عبارت است از :

1)مشکلات در قالب نیاز ها تعریف شود  ،نه راه حل ها

2)از طریق سیال سازی ذهنی ،راه حل های ممکن بررسی شود .

3)راه حلی انتخاب شود که نیاز های هر دو طرف را به بهترین وجه بر آورده می کند و پیامدهای احتمالی را کنترل می نمایید .

4)برنامه ریزی برای انجام کار ها توسط افراد

5)  ارزیابی و بررسی فرایند حل مسئله

حل مسأله اشتراکی ،مستلزم استفاده از مهارت های گوش کردن ،مهارت های کلامی و روش حل تعارض است .