روشهای مختلف پژوهشی وجود دارد که استفاده از هر یک از روشهای پژوهش بسته به ماهیت کار و متغیرهای مورد بررسی، توصیه میشود. با توجه به این که در این پژوهش به دنبال بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی، سلامت معنوی و مهارت ابراز وجود (قاطعیت) در بین معتادين كمپ اعتياد ايلام. میباشیم، از این رو پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگي است. یک پژوهش تحقیق همبستگی (Correlation) که خود زیر مجموعه تحقیقات توصیفی (غیر آزمایشی) است با این هدف انجام میشود که رابطه میان متغیرها (Variables) را نشان دهد.
3-3- شیوه اجرای تحقیق
برای اجرای تحقیق ابتدا با هماهنگي با مراكز كمپ اعتياد آمار معتادين كمپ تهیه شد و بعد از مشخص شدن تعداد آن ها با توجه به فرمول كوكران از بین آن ها گروه نمونه انتخاب شده و پرسش نامهها بین آن ها توزیع گردیده و پرسش نامهها در یک مجموع تنظیم شدند و پس از جمع آوری پرسش نامهها اطلاعـات اسـتخراج و بـا برنامـه 20SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. و نتايج بعد از تحليل به دست آمدندو در فصل پنجم بيان شدند.
3-4- جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد، اشیاء که حداقل در یک صفت مشترک باشند (عادل آذرومومنی،1380).
جامعه آماری این پژوهش شامل معتادين كمپ ترك اعتياد ایلام است که تعداد آن ها 140 نفر میباشد پس از توزیع پرسشنامهها، تعداد 103 پرسشنامه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفته است.
3-5- حجم نمونه و روش نمونه گیری
نمونه آماری عبارت است از «تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگیهای اصلی جامعه باشد» گزینش نمونهای بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نظر سبب اتلاف منابع میشود، در حالی که گزینش نمونههای خیلی کوچک، اغلب پژوهشگر را به نتایجی سوق میدهد که فاقد استفاده عملی است. از این رو فرمول تعیین اندازه نمونه به نوع نیاز بستگی دارد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران که برای تعیین حجم نمونه در مطالعات پیشنهاد کرده، استفاده شده است. (سرمد، 1383).
فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه:
n=
n= حجم نمونه
N= حجم جامعه آماری
Z= مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد، که در سطح اطمینان 95 درصد برابر 1.96 میباشد
P= مقدار نسبت صفت موجود در جامعه است. اگر در اختیار نباشد میتوان آن را 0/5 درنظر گرفت. در این حالت مقدار واریانس به حداکثر مقدار خود میرسد.
q = درصد افرادی که فاقد آن صفت در جامعه هستند q=1-p
منظور از نمونهگیری در تحقیقات اجتماعی این است که عدهای را از روی اتفاق انتخاب و نتیجه را بر کل جامعه تعمیم دهند. شرط مهم در نمونهگیری اولاً: انتخاب حد مطلوب تعداد نمونهها است. ثانیاً: هر یک از واحدهای جامعه آماری شانس یکسان برای انتخاب شدن در نمونه را داشته باشند. نمونه قسمتی از جامعه آماری است که طبق اصول علمی انتخاب شده باشد.
با توجه به جمعیت معتادين كمپ ترك اعتياد ایلام در مقطع زمانی مورد بررسی که جمعا تعداد آنان 140 نفر اعلام گردید، با بهره گرفتن از فرمول کوکران برای انتخاب حجم نمونه، تعداد 103 نفر به عنوان نمونه انتخاب میشود. روش نمونه گیری این پژوهش، روش نمونه گیری تصادفی طبقهای میباشد و پس از پخش پرسشنامهها تعدا 103 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
3-6- ابزار جمع آوری دادهها
از متداولترین روش جمع آوری اطلاعات استفاده از پرسش نامه است که از طریق طرح تعدادی سوال اطلاعات مورد لزوم از گروه پاسخگو دریافت میشود و در طرح و تنظیم پرسش نامه بسته به اینکه چه نوع اطلاعاتی مورد نیاز است و از چه افرادی اطلاعات کسب میشود و آیا افراد مورد مطالعه قادر به پاسخگویی به سوالات هستند یا خیر، طرحها و انواع مختلف پرسش نامه به کار میرود. پرسشنامه ای که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است برای معتادين كمپ اعتياد میباشد.
3-6-1- پرسشنامهی سلامت معنوی
پرسشنامه ۲۰ سؤالی سلامت معنوی پولوتزین و الیسون Palutzian & Ellison که ۱۰ سؤال آن سلامت مذهبی و ۱۰ سؤال دیگر سلامت وجودی را اندازه گیری میکند استفاده خواهد شد. دامنه نمره سلامت مذهبی و وجودی، هر کدام به تفکیک ۶۰-۱۰ میباشد. برای زیر گروههای سلامت مذهبی و وجودی، سطح بندی وجود ندارد و قضاوت بر اساس نمره به دست آمده صورت میگیرد.
هر چه نمره به دست آمده، بالاتر باشد نشانه سلامت مذهبی و وجودی بالاتر است. نمره سلامت معنوی، جمع این دو زیر گروه است که دامنهی آن ۱۲۰-۲۰ در نظر گرفته شده است.
پاسخ سؤالات به صورت لیکرت شش گزینه ای از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم دسته بندی شد. در سؤالات منفی، نمره گذاری به شکل معکوس انجام شده است و در پایان، سلامت معنوی به سه سطحپایین ۴۰- ۲۰، متوسط ۹۹- ۴۱، و بالا ۱۲۰- ۱۰۰ تقسیم بندی شد. در مطالعهی سید فاطمی و همکاران، روایی پرسشنامهی سلامت معنوی از طریق اعتبار محتوا مشخص شد و پایایی Reliability آن از طریق ضریب پایایی آلفا کرونباخ ۰٫۸۲ تعیین گردید.
3-6- 2- پرسشنامه جهت گيري مذهبي
پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت: این پرسشنامه دارای 20 ماده بوده و جهت گیری مذهبی بیرونی (11 ماده) ودرونی (9 ماده) را میسنجد. فگین در سال 1963 یک نسخه 21 ماده ای ساخت و تمام گزینههای پرسشنامه الپورت را در آن بکار برد و علاوه بر آن یک گزینه دیگر نیز به ان افزود که این گزینه همبستگی بالایی (61/0) با جهت گیری بیرونی داشت که از آن بعد این پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. در مطالع الپورت همبستگی سوالات جهت گیری بیرونی با درونی 21/0- بود. جان بزرگی (1377) آلفای 74/0 و مختاری و همکاران (1380) ضریب 71/0 را برای این پرسشنامه گزارش کردهاند.